Dzięki, że jesteś!

Twoja obecność i zainteresowanie tematem wiele znaczą. To, że jesteś gotowy/a wspierać bliską Ci osobę, sprawi, że przejście przez menopauzę będzie dla niej łatwiejsze.

Relacje – partnerskie, przyjacielskie, rodzinne – mogą znacząco ucierpieć w czasie menopauzy, zwłaszcza jeśli Twoja bliska doświadcza objawów związanych z emocjami i nastrojem.

W tym dziale znajdziesz porady dla wszystkich osób, które chcą wiedzieć, jak lepiej wspierać bliskie sobie kobiety w czasie okołomenopauzalnym. To porady przede wszystkim dla partnerów/ek, ale znajdziesz tu także treści uniwersalne, przydatne dla wszystkich.

Przejdźcie przez to razem

Wiele par mówi, że ten czas był jednym z trudniejszych w ich relacji, a nawet doprowadził niemal do jej rozpadu. Dopóki słowo „menopauza” nie padnie między Wami otwarcie i nie jesteś w pełni świadomy/a, co przechodzi Twoja bliska, wiele jej emocji i nastrojów możesz odbierać osobiście – jako niechęć i krytykę wobec Ciebie. Kobiety wciąż wstydzą się powiedzieć bliskim, że weszły w ten etap. Nazwijcie rzeczy po imieniu – dzięki temu określicie to jako wyzwanie, z którym mierzycie się razem.

Emilia: Nie mówiłam o mojej menopauzie nikomu ani w domu, ani w pracy. Nie wiedziałam, jak to powiedzieć, jak prosić o pomoc, o zrozumienie. Teraz bym to zrobiła inaczej, bo wiem, że wszystkim byłoby lepiej. Bliscy też muszą to „przetrwać”, zrozumieć i wyjść z tego na drugą stronę, gdzie jest już nie tylko spokój, ale i moc, jakiej nie było wcześniej.

Łukasz: Uważam, że o menopauzie w relacji po prostu trzeba rozmawiać. Moja żona przechodziła ten etap bardzo świadomie, często dzieliła się ze mną tym, co czuła i co jej dokuczało. Z perspektywy czasu myślę, że to znacznie ułatwiło życie nam obojgu.

Zamień obawy na ciekawość

Bądź sprzymierzeńcem swojej bliskiej w menopauzie. Zapytaj ją, czy może opowiedzieć Ci, jakich objawów doświadcza, dowiedz się, co powoduje je w organizmie i spróbuj wyobrazić, jak może się czuć.  Wiele może dać Ci lektura artykułów lub książek przybliżających doświadczenie kobiet w menopauzie. Możesz zacząć od części „Dla dziewczyn” w naszej Instrukcji lub polecanych tu artykułów. Poczytaj o andropauzie – to mało omawiany temat, a mężczyźni także przechodzą etap hormonalnych zawirowań. Większa świadomość Twojego własnego ciała i zmian, jakie przechodzi, pomoże Ci też lepiej wczuć się w perspektywę Twojej bliskiej.

W okresie transformacji menopauzalnej i po menopauzie bardzo ważne jest męskie wsparcie i akceptacja partnera. To zresztą działa w dwie strony, bo zwykle nasi partnerzy są w podobnym wieku, a po czterdziestce u mężczyzn powoli i stopniowo zaczyna się zwany potocznie andropauzą czas spadku produkcji testosteronu i pojawiają się objawy niedoboru tego hormonu, m.in. spadek energii, obniżenie nastroju, trudności ze snem czy koncentracją.

Dr Katarzyna Skórzewska

Nie mów, że to tylko hormony

Mamy je wszyscy i jesteśmy pod ich wpływem każdego dnia, ale to niestety emocje kobiet przyjęło się zrzucać na karb „szalejących hormonów”. Takie sformułowanie sprawy nie jest wspierające, za to może na dobre zamknąć komunikację w relacji. Menopauza, owszem, może nasilać emocjonalność, ale nie sprawia, że w danej chwili dla Twojej bliskiej to odczucia bezpodstawne czy mniej prawdziwe od tych, których doświadczasz Ty.

Arek: Nie podważaj tego, co czuje Twoja partnerka, nie wyśmiewaj, nie mów o objawach w sposób lekceważący. Jeśli widzisz, że gaśnie, nie jest sobą, że się męczy – powiedz jej łagodnie i z troską, że to dostrzegasz, że jest jej trudno. Zapewnij, że będziesz obok, przytul.

Zaproponuj konkretną formę pomocy

Codzienność z menopauzą to w praktyce także większe zmęczenie. Twoja bliska może być przytłoczona wszystkimi zachodzącymi zmianami ­– okaż wsparcie, proponując, że wyręczysz lub zastąpisz ją tam, gdzie to możliwe w codziennych obowiązkach i w ten sposób dasz jej przestrzeń na chwilę odpoczynku. Nikt nie oczekuje, że będziesz czytać w myślach, więc otwarcie pytaj: Co dziś mogę dla Ciebie zrobić? Jak mogę Ci pomóc? Dla przykładu: możesz zorganizować i ustawić wentylator w sypialni, jeśli dokuczają jej uderzenia gorąca; wyręczyć w zakupach, kiedy wiesz, że dokucza jej ból barku; wyprowadzić psa rano, jeśli tej nocy źle spała. Zaoferuj, że pomożesz jej znaleźć specjalistę, pomożesz spisać pytania do niego lub dla otuchy poczekasz na korytarzu pod gabinetem.

Gabriela Micberger, psycholog, Good Life: Ważnym elementem wsparcia dla kobiet wchodzących w okres menopauzy może okazać się rozmowa bazująca na otwartości na emocje, potrzeby i komunikaty drugiej strony. Tej strony, która obecnie może czuć się w kryzysie. Warto zadać pytanie: co mogę dla Ciebie zrobić? Jak mogę sprawić, żebyś poczuła się lepiej? Spróbuj znaleźć w sobie otwartość i akceptację odczuć, jakimi będzie się z Tobą dzieliła. Chociaż dla Ciebie te emocje mogą być niezrozumiałe, nie oznacza to, że nie mają racji bytu.

Nie zawsze znajdziesz rozwiązanie, ale zawsze możesz zaoferować obecność

Obserwowanie, jak bliska sercu osoba zmaga się z trudnościami, może być dla Ciebie bardzo frustrujące. Naturalnym odruchem jest chęć znalezienia rozwiązań, które usuną problem u źródła, ale w przypadku menopauzy nie zawsze będzie to możliwe. Pamiętaj, że sama Twoja obecność też przynosi ulgę Twojej bliskiej. Nawet drobne gesty czułości – dotknięcie ramienia, pogłaskanie dłoni, zapewnienie, że jesteś przy niej – mają ogromną moc.

Aga Szuścik: Nie znoszę określeń typu „choroby kobiece” czy „babskie sprawy” – kwestie zdrowia ginekologicznego, w tym menopauza, dotyczą rodzin, grup, społeczeństw. Transformację menopauzalną babci, mamy, przyjaciółki czy koleżanki z pracy powinni rozumieć i wspierać wszyscy. Zwracam też szczególną uwagę na rolę mężczyzn w tym procesie. Mój mąż Maciej zawsze mówi, że w parze wyzwaniom życia stawia się czoła wspólnie, niezależnie od tego, czy chodzi o kupno samochodu, spłatę kredytu, przejście przez raka, czy właśnie menopauzę – dowiadując się o tym, rozmawiając, po prostu będąc w tym razem.

Opracujcie scenariusze działania w konflikcie

Towarzyszenie bliskiej osobie, kiedy doświadcza związanych z menopauzą wahań nastroju, może wymagać od Ciebie sporo cierpliwości. Warto poszukać razem kompromisów, które pozwolą Wam przetrwać najtrudniejsze momenty wtedy, gdy emocje nabierają rozpędu i łatwo o utratę kontroli nad sytuacją. Spróbujcie w spokojnym, neutralnym momencie przegadać, jakie rozwiązanie najlepiej sprawdza się dla Was w przypadku kłótni. Na przykład: uzgodnijcie wspólne hasło na oznaczenie przerwy, kiedy widzicie, że konflikt się zaostrza. Umówcie się (i przestrzegajcie oboje), że 15-, czy 30-minutowa przerwa dla wyciszenia i uniknięcia eskalacji jest ok, nie będzie odbierana jako odwrócenie się od drugiej osoby, a do tematu wrócicie, kiedy emocje trochę opadną.

Znajdźcie wspólne projekty, w których możecie się realizować

Warto zadbać o coś, co będzie Waszym wspólnym działaniem także poza tematem zdrowia i menopauzy. To może być planowanie wyjazdu, projekt w domu lub nowe wspólne hobby, w miarę możliwości związane ze zmianą miejsca lub ruchem, i takie, gdzie możecie działać ramię w ramię.

My z partnerem sobie żartujemy – z mojej menopauzy i jego andropauzy. Wzięliśmy ze schroniska pieska i on daje nam tyle radości, miłości, ruchu i spokoju (zakaz przynoszenia stresów z pracy do domu, bo pies to wyczuwa). Z perspektywy czasu mogę powiedzieć, że odmienił nasze życie na lepsze.

Agata

Postaw na otwartą komunikację

Jednym z wyznaczników dobrej relacji jest to, że nie boisz się powiedzieć drugiej osobie o swoich uczuciach. Otwarta komunikacja służy Wam obojgu, ale sposób formułowania myśli i potrzeb ma ogromne znaczenie. Raz wypowiedzianych raniących słów nie da się cofnąć, dlatego warto nauczyć się wyrażać uczucia z zachowaniem szacunku do drugiej osoby. Zamiast zirytowanego „Ile to jeszcze potrwa?”, możesz powiedzieć „Jest mi trudno, martwię się, że z tego nie wyjdziemy”. Bądź gotowy/a na kompromisy w kwestii godzenia Waszych potrzeb – z czasem to, że udało Wam się spotkać w pół drogi, może stać się źródłem ogromnej satysfakcji i budulcem Waszej bliskości.

Więcej o sposobach na dobrą komunikację w relacji:

Michał: Wiele razem przeszliśmy, o wszystkim ze sobą rozmawiamy. Jak zobaczyłem, że żona czyta książkę o menopauzie, to rozmowa o tym przyszła nam już właściwie naturalnie. Myślę, że to ważne, żeby być ciekawymi siebie nawzajem. Staram się być dla niej wsparciem, bo wiem, że to dla niej ważne.

Wspieraj, ale nie zapominaj o sobie

Rola osoby wspierającej może dać dużo spełnienia i poczucia sensu, pod warunkiem, że Twoje potrzeby nie zostały całkowicie pominięte. Żeby uniknąć wypalenia, dla siebie samej/go i dla relacji, dbaj o swoje granice. Pamiętaj, że Ty też masz prawo mieć bezpieczną przestrzeń, w której wypowiesz na głos swoje zmartwienia i lęki. To może być po prostu zaufany przyjaciel lub psycholog, psychoterapeuta czy grupa wsparcia.

Ola: W perimenopauzie – obolała, napuchnięta i ciągle zmęczona – nie poznawałam siebie. Na wszelkie komentarze mojego nastoletniego syna na temat mojego stanu, jego brak empatii i oczekiwania wobec mnie reagowałam wybuchami gniewu. Córka miała dla mnie więcej cierpliwości i zrozumienia. Moja relacja z synem poprawiła się dopiero, gdy już byłam na terapii hormonalnej. Wytłumaczyłam mu, co było powodem mojego złego samopoczucia i zachowania. Zrozumiał, wybaczył. Od tamtego czasu znowu jesteśmy blisko. Teraz on edukuje swoich kolegów o menopauzie.