Prawo

Joanna Rułkowska, prawniczka: Rodzice mają prawo, mają wybór, ale nie mają niestety wiele czasu. Decydujące są pierwsze chwile po poronieniu. Dokładnie wtedy kobieta musi zdecydować, czy ze swoich praw skorzysta. Właśnie dlatego tak ważne jest, by te prawa znać wcześniej i by znał je również partner lub bliskie osoby.

Marzena Pilarz-Herzyk, prawniczka: To Ty decydujesz o tym, z których z poniższych uprawnień skorzystasz. Nikt nie ma prawa ograniczyć Twoich praw, ani zmusić do wyborów: skorzystam ze wszystkiego lub z niczego. Każda decyzja w kwestii uprawnień należy do Ciebie.

Zwolnienie i urlop po poronieniu

Twój lekarz ginekolog lub lekarz pierwszego kontaktu może wystawić Ci zwolnienie lekarskie. Od dnia poronienia nie przysługuje Ci już zwolnienie z kodem B (ciążowe), co oznacza, że zasiłek wypłacany będzie w wysokości 80% (a nie jak wcześniej, 100%).

Partnerzy kobiet po poronieniu mogą skorzystać ze zwolnienia lekarskiego ze względu na silną reakcję stresową (wystawia je lekarz pierwszego kontaktu lub psychiatra), urlopu okolicznościowego (maks. 4 dni) lub do 14 dni zasiłku opiekuńczego.

Po poronieniu kobieta może ubiegać się o skrócony urlop macierzyński (do 56 dni), jednak ta opcja wymaga rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego.

Chcę zarejestrować dziecko i ubiegać się o urlop. Co muszę zrobić?

Żeby zarejestrować dziecko, musi być znana jego płeć.

Jeśli do poronienia doszło przed 16 tygodniem ciąży, do stwierdzenia płci może być niezbędne badanie genetyczne, które nie jest refundowane przez NFZ i kosztuje ok. 400 zł (refundacja badań genetycznych jest możliwa dopiero po trzecim poronieniu, kiedy uruchamia się proces diagnostyki ich przyczyny).

Płeć jest znana lub chcę ją poznać

Jeżeli płeć jest znana – zwracasz się do szpitala o wystawienie Karty Martwego Urodzenia (KMU).

Jeżeli płeć nie jest znana, do jej określenia potrzebny będzie materiał genetyczny płodu/dziecka:

Jeśli będziesz miała zabieg łyżeczkowania, uprzedź wcześniej personel szpitala, że chcesz zbadać tkanki. Szpitali wyda je współpracującemu ze sobą laboratorium, a wynik przyjdzie bezpośrednio do szpitala. Jeżeli szpital nie prowadzi takiej współpracy uprzedź, że chcesz zlecić badanie w wybranym przez siebie laboratorium.

Jeśli będziesz ronić w domu, zabezpiecz próbkę według wskazówek w dziale Medycyna, punkt Materiał genetyczny.

Podczas wizyty kontrolnej po poronieniu, powiedz lekarzowi, że masz taką próbkę i chcesz zbadać płeć. Położna lub administracja szpitala przekaże próbkę współpracującemu ze sobą laboratorium. Jeśli takiego nie mają, uprzedź, że będziesz zlecała badanie w samodzielnie wybranym laboratorium.

Na Twoją prośbę, na podstawie wyniku badań laboratoryjnych szpital sporządzi Kartę Martwego Urodzenia. Warto zapytać o nią podczas pierwszego badania kontrolnego po poronieniu. Jeśli zgłaszasz się po Kartę do szpitala, w którym nie miałaś prowadzonej dokumentacji ciąży, warto wziąć ze sobą wszystkie wyniki badań i dokumenty z nią związane.

Pamiętaj, że masz prawo dostać Kartę Martwego Urodzenia także, jeśli nie zamierzasz organizować pochówku.

Szpital wystawia KMU i przekazuje ją Urzędowi Stanu Cywilnego w przeciągu 1 dnia. Rodzice mają 3 dni na zgłoszenie się do Urzędu, aby dokonać rejestracji dziecka (osobiście lub on-line).

Pamiętaj, że musi to być oddział Urzędu właściwy dla szpitala, nie Twojego zameldowania. W Urzędzie na podstawie KMU dostaniesz akt urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe.

Skrócony odpis aktu urodzenia przedkładasz swojemu pracodawcy i otrzymujesz prawo do 56 dni urlopu macierzyńskiego. Możesz go przerwać w dowolnym momencie, jednak nie przed upłynięciem 7 dni (to minimum, które musisz wykorzystać). Tego urlopu nie możesz podzielić między siebie a partnera.

Możliwości uczczenia pamięci

Jest wiele sposobów, aby to uczcić pamięć dziecka. Oto niektóre z nich:

Nadanie imienia – tak po prostu, dla siebie, nawet bez konieczności rejestracji urzędowych.
Pamiątkowe plakietki lub biżuteria z imieniem dziecka.
Zasadzenie drzewka w jego/jej imieniu
Datek na fundację twojego wyboru w jej/jego imieniu

– to tylko kilka przykładów.

Istnieje też możliwość pochowania płodu/ciała dziecka. Możesz pozostawić tę kwestię szpitalowi (w tych placówkach, które to umożliwiają) lub dopilnować pochówku samodzielnie.

Zależy mi na pochówku

W przypadku, kiedy poronienie nastąpiło w trakcie hospitalizacji, w świetle aktualnego prawa szpital zobowiązany jest do zorganizowania godnego pochówku płodu/ciała dziecka.

Niektórzy rodzice zgadzają się na przekazanie przez szpital płodu/ciała dziecka do badań anatomicznych akademii lub uniwersytetowi medycznemu. W ten sposób czują, że ich strata może mieć choć odrobinę sensu. Po takich badaniach uniwersytety dokonują pochówku na cmentarzach komunalnych.

W wielu miastach funkcjonują także zbiorowe groby dzieci utraconych. Pochówek odbywa się zwykle w obrządku katolickim i często jest nieodpłatny. Taki grób może być dla Ciebie symbolicznym miejscem pamięci.

Możesz także zorganizować pochówek indywidualny, jeśli czujesz, że tego chcesz. Pamiętaj jednak, że nie masz takiego obowiązku.

Interesuje mnie pochówek indywidualny:

Masz dwie możliwości:

Prostsza, bo niewymagająca rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego, ale w której pochówek odbywa się na Twój koszt- wymaga zwrócenia się do szpitala z prośbą o wydanie karty zgonu, z którą następnie możesz udać się do administratora cmentarza lub powierzyć formalności domowi pogrzebowemu.

Druga droga wymaga rejestracji, ale pozwala na otrzymanie zwrotu kosztów pochówku poprzez ubieganie się o zasiłek pogrzebowy (w wysokości 4 tys. zł). W tej opcji musisz przejść całą ścieżkę prawną rejestracji dziecka. (Zajęcie się formalnościami związanymi z otrzymaniem zasiłku oferują także niektóre zakłady pogrzebowe.)

Chcę zarejestrować dziecko i ubiegać się o zasiłek pogrzebowy

Żeby zarejestrować dziecko, musi być znana jego płeć.

Jeśli do poronienia doszło przed 16 tygodniem ciąży, do stwierdzenia płci może być niezbędne badanie genetyczne, które nie jest refundowane przez NFZ i kosztuje ok. 500 zł (refundacja badań genetycznych jest możliwa dopiero po trzecim poronieniu, kiedy uruchamia się proces diagnostyki ich przyczyny).

Płeć jest znana lub chcę ją poznać

Jeżeli płeć jest znana – zwracasz się do szpitala o wystawienie Karty Martwego Urodzenia.

Jeżeli płeć nie jest znana, do jej określenia potrzebny będzie materiał genetyczny płodu/dziecka:

Jeśli będziesz ronić w domu, zabezpiecz próbkę według wskazówek w dziale Medycyna->Materiał genetyczny.

Na Twoją prośbę, na podstawie wyniku badań laboratoryjnych szpital sporządzi Kartę Martwego Urodzenia. Jeśli zgłaszasz się po nią w szpitalu, w którym nie miałaś prowadzonej dokumentacji tej ciąży, warto wziąć ze sobą wszystkie wyniki badań i dokumenty z nią związane.

Pamiętaj, że masz prawo dostać Kartę Martwego Urodzenia także, jeśli nie zamierzasz organizować pochówku.

Szpital wystawia Kartę Martwego Urodzenia i przekazuje ją Urzędowi Stanu Cywilnego w przeciągu 1 dnia. Rodzice mają 3 dni na zgłoszenie się do Urzędu, aby dokonać rejestracji dziecka (osobiście lub on-line).

Pamiętaj, że musi to być oddział Urzędu właściwy dla szpitala, nie Twojego zameldowania . W Urzędzie na podstawie KMU dostaniesz akt urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe.

Chcę ubiegać się o zasiłek pogrzebowy

Możesz to zrobić w ciągu 12 miesięcy od pochowania dziecka. We właściwym oddziale ZUS należy złożyć:

– Odpis aktu urodzenia dziecka
– Wniosek Z-12
– Rachunki na poświadczenie poniesionych kosztów

Tymi formalnościami może zająć się także zakład pogrzebowy.